آربیتراژ یعنی چه؟
آربیتراژ (Arbitrage) به معنای استفاده از اختلاف قیمت یک نوع کالا یا خدمات در بازار های مختلف است برای مثال شما فرضا از سایت فریلنسر پروژه طراحی لوگو می گیرید به قیمت 200 دلار و در کشور خودمان که این کار را با قیمت کمتر حدود یک میلیون تومان انجام می دهنددر سایت پونیشا برای انجام واگذار می کنید.
اختلاف قیمت این یک میلیون تومان تا آن 200 دلار در واقع سود شما است و شما از اختلاف قیمت این دو بازار سود کرده اید .در واقع آربیتراژ کردن نوعی دلالی است. دلالی و استفاده از اختلاف قیمت بین یک سرویس یا کالا در دو بازار متفاوت.
انواع آربیتراژ
آربیتراژ مثلثی
آربیتراژ مثلثی معمولا در بازارهای ارز شکل می‌گیرد خصوصا در بازارهای فارکس و کریپتو. در این نوع آربیتراژ یک ارز را با ارز دومی مبادله می‌کنند، سپس ارزی که تازه خریداری شده است را با یک ارز دیگر مبادله می‌کنند. در نهایت این ارز آخر را نیز با ارزی که اول در اختیار داشتند، مبادله می‌کنند.
به همین دلیل هم به این آربیتراژ، آربیتراژ مثلثی گفته می‌شود چون سه بار مبادله شکل می‌گیرد و در پایان هم به ارز اول خود برمی‌گردیم. در چنین معاملاتی هنگامی سود به دست می‌آید که تفاوت قیمت ارزها بیشتر از کارمزد خرید و فروش ارزهای مبادله شده باشد.
آربیتراژ جغرافیایی یا فاصله‌ای
از انواع مختلف آربیتراژ،آربیتراژ جغرافیایی یا مکانی است. این آربیتراژ به اختلاف قیمت‌ها در سطح یک کشور یا بین‌الملل اشاره دارد. از جمله این موارد می‌توان به تفاوت قیمت سهام یک شرکت در کشورهای مختلف اشاره کرد.
فرض کنید سهام شرکتی در بازار سهام نیویورک ۲۰٫۰۵ دلار و در بازار سهام لندن ۲۰ دلار معامله شود. در این صورت خریدار در صورتی که امکان آن را داشته باشد، آن سهم را از بازار سهام لندن می‌خرد و در بازار نیویورک به فروش می‌رساند.
آربیتراژ در ارز دیجیتال
آربیتراژ در بازار های مالی بیشترین کاربرد را دارد و به دلیل گستردگی تعداد ارز دیجیتال و همچنین تعداد بالای صرافی های ارز دیجیتال این کار بسیار مرسوم است.
سم بنکمن یکی از افرادی است که ثروت بالای خود را از همین راه به دست آورده است.بنکمن که به او لقب پولدارترین 29 ساله جهان را داده اند متوجه شکاف قیمتی بیت کوین بین بازار ژاپن و آمریکا می شود و هر روز مقدار قابل توجهی بیت کوین از آمریکا به ژاپن انتقال می داده است.به گفته خودش روزانه 5 میلیون دلار درآمد از این راه داشته است.
بسیاری از شرکت های بزرگ و سرمایه گذاران فعال در بازار های مالی هم به صورت دستی و هم با استفاده از ربات های معامله گر این کار را انجام می دهند.
هنگامی که یک رمز ارز در یک صرافی پامپ می شود قیمتش به صورت ناگهانی نسبت به سایر صرافی ها گران می شود و ربات های معامله گر که نسبت به قیمت بازار حساس هستند متوجه این اختلاف قیمت می شوند ،به صورت خودکار اقدام به خرید این رمز ارز از صرافی های دیگر که قیمت هنوز در آن ها پایین است می کنند و در صرافی ای که پامپ شده تزریق می کنند و برای همین بعد از چند دقیقه قیمت این رمز ارز در همه صرافی ها بالانس و یکسان می شود.
درآمد آربیتراژ ،قابل توجه هست اما باید مدنظر داشته باشیم که ربات های پیشرفته سال هاست در حال این کار هستند و ما به صورت دستی توفیقی کسب نمی کنیم زیرا سرعت در آربیتراژ مولفه اصلی است ،هرچه زمان کمتری طول بکشد تا رمز ارز جا به جا شود ،سود بیشتری نصیبتان می شود.
چگونه در ایران آربیتراژ کنیم ؟
آربیتراژ در ایران دشوارتر از معمول است ،در بسیاری از صرافی ها به دلیل لزوم احراز هویت (KYC) و عدم پذیرش کاربران ایرانی ،امکان عضویت را ندارید و تعداد کمی از صرافی ها را می توانید برای آربیتراژ انتخاب کنید که این یکی از محدودیت هایی است که در ایران با آن روبرو هستید.
از طرفی مشکل دیگری که در ایران داریم ، عدم امکان مالکیت حساب های فیات نظیر پی پال است زیرا بسیاری از صرافی های محلی که مخصوص کشورهای خاص هستند جفت ارز هایشان با پول فیات همان کشور است و جفت ارز با تتر یا بیت کوین ندارند برای مثال bitflyer که بزرگترین صرافی کشور ژاپن است ،امکان ترید و معامله با ین ژاپن را دارد و شما تا زمانی که ین نداشته باشید نمی توانید اقدام به معامله در این صرافی بکنید.
در حال حاضر اختلاف قیمتی بین رمزارزها در صرافی هایی که با ایرانی ها کار می کنند به قدری نیست که این کار صرفه اقتصادی داشته باشد . ممکن است خوشبینانه به خاطر 0.1% اقدام به آربیتراژ کنید ،اما بعدا متوجه شوید که با احتساب حداقل 3 کارمزدی که برای آربیتراژ (کارمزد خرید از صرافی ارزان تر،کارمزد انتقال رمز ارز به صرافی گران تر، کارمزد فروش در صرافی گران تر)باید بدهید ضرر هم کرده اید!!تازه اگر سرعتتون عالی باشه و در فاصله انتقال فاصله قیمتی کمتر نشده باشد.
پس در ایران آربیتراژ به صرفه نیست؟
اینکه در ایران آربیتراژ به صرفه هست یا خیر موضوع پیچیده ای هست.باید خیلی کاوش کنید تا شکاف را در بازار پیدا کنید . بازارهای محلی می توانند مناسب باشند برای این کار.سراغ صرافی های بزرگ نروید !
جاهایی را تست کنید که احساس می کنید قبلا توسط دیگران تست نشده باشد.
بعضی واسطه ها مانند Arbismart و Pionex این کار را براتون به صورت اتوماتیک انجام میدهند یعنی شما فقط سرمایه وارد می کنید و اون ها با سرمایتون این کار را انجام میدهند و سود سالانه حدود 10 تا 20 درصد بهتون میدهند.
Arbismart مشکلی با هویت ایرانی نداشت اما سودی که می دهند به نسبت سودی که می تواند آربیتراژ داشته باشد خیلی کم هست و برای همین زیاد جذاب نیست .
