استیکینگ (staking) مانند خیلی دیگر از مفاهیم دنیای رمز ارزها می‌تواند گیج کننده و مبهم به نظر برسد. به همین دلیل تیم کریپتوفارس قصد دارد تا در این پست آموزشی به طور مفصل به مفهوم استیکینگ و هر آنچه به آن مرتبط است بپردازد.
شاید شما هم پیشتر این موضوع را شنیده باشید که می‌توانید با استیکینگ ارزهای دیجیتال به سود قابل توجهی دست یابید اما بهتر است که با جزییات بیشتری به یادگیری و نحوه کارکرد استیک کردن ارزهای دیجیتال بپردازید. حتی اگر قصدی برای حرفه‌ای شدن در این زمینه نداشته باشید، بهتر است تا با آگاهی بیشتری دست به هر گونه اقدامی بزنید.
استیکینگ (Staking) به زبان خیلی ساده
می‌توان گفت استیکینگ، راهی جایگزین برای استخراج (مایننیگ) با استفاده از منابع کمتر می‌باشد. استیک کردن در عمل به معنای نگهداری ارزهای دیجیتالتان در یک کیف پول دیجیتال است که شما با این کار در واقع به پشتیبانی از امنیت و عملیات شبکه بلاکچین پرداخته‌اید. به عبارت ساده‌تر، استیک کردن، قفل کردن ارزهای دیجیتال، در ازای دریافت پاداش است.
در اکثر موارد، شما می‌توانید به صورت مستقیم از طریق کیف پول دیجیتال خود، مثل تراست والت، رمز‌ارزهایتان را استیک کنید. از طرف دیگر، برخی از صرافی‌ها به شما خدمات استیکینگ ارائه می‌دهند. برای مثال، صرافی بایننس به شما این امکان را می‌دهد تا با روشی کاملا ساده به کسب پاداش بپردازید. تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که ارزهای دیجیتال خود را در این صرافی نگهداری کنید.
استیکینگ (Staking) چگونه کار می‌کند؟
اگر ارز دیجیتالی که شما مالک آن هستید، به شما اجازه استیکینگ را بدهد، (برای مثال: کاردانو) می‌توانید برخی از دارایی‌های خود را “استیک” کنید و در طول زمان یک پاداش با نرخ مشخص دریافت کنید.
این معمولاً از طریق یک «استخر استیکینگ» اتفاق می‌افتد که می‌توانید آن را شبیه به یک حساب پس‌انداز با بهره در نظر بگیرید.
دلیل اینکه دارای دیجیتال شما در این شیوه پاداش دریافت می کند این است که بلاک چین آن را به کار می اندازد.
ارزهای دیجیتالی که امکان استیکینگ را فراهم می‌کنند از «مکانیسم اجماع» به نام اثبات سهام استفاده می‌کنند، که در ادامه این پست به طور مفصل به شرح آن می‌پردازیم.
استخر استیکینگ (Staking Pool) چیست؟
استخر استیکینگ (Staking pool) یا به عبارتی دیگر (استخر سهام گروهی) گروهی از دارندگان رمزارزها هستند که منابع خود را ادغام می‌کنند تا بتوانند شانس خود را برای اعتبار‌سنجی بلوک‌ها و دریافت پاداش افزایش دهند. آنها قدرت سهام خود را ترکیب می کنند و پاداش ها را متناسب با مشارکت خود در استخر تقسیم می کنند.
راه اندازی و نگهداری یک استخر اغلب به زمان و تخصص زیادی نیاز دارد. در شبکه‌هایی که موانع ورود (موانع فنی یا مالی) نسبتاً زیاد است، استخرهای سرمایه‌گذاری مؤثرتر هستند. به این ترتیب، بسیاری از ارائه دهندگان استخر از پاداشی که بین شرکت کنندگان توزیع می شود، هزینه ای دریافت می کنند. به عبارتی دیگر، وقتی جوایز به دست می‌آید، بین اپراتور استخر و نمایندگان استخر تقسیم می‌شود، اما برخی از استخرها هزینه ورودی و عضویت را نیز دریافت می‌کنند.
علاوه بر این، استخرها ممکن است انعطاف‌پذیری بیشتری را برای سهامداران به همراه آورند. به طور معمول، سهام باید برای یک دوره ثابت قفل شود و معمولاً دارای یک زمان برداشت یا عدم تعهد است که توسط پروتکل تعیین می‌شود.
اکثر استخرها نیاز به حداقل موجودی کمی دارند. به این ترتیب، پیوستن به یک استخر به جای شرط بندی انفرادی ممکن است برای کاربران جدیدتر ایده آل باشد.
آیا می‌توان همه ارزها را استیک کرد؟
اینجاست که موضوع فنی‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. برای مثال، بیت کوین این اجازه را به شما نمی‌دهد. برای درک دلیل این موضوع لازم است بیشتر وارد جزیات ماجرا شویم.
ارزهای دیجیتال معمولاً غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هیچ مرجع مرکزی آنها راکنترل نمی کند. پس چگونه همه رایانه‌های موجود در یک شبکه غیرمتمرکز به پاسخ صحیح می‌رسند بدون اینکه یک مقام مرکزی مانند یک بانک یا یک شرکت کارت اعتباری آنها را هدایت کند؟ دلیل این است که آنها از یک «مکانیسم اجماع» استفاده می کنند.
اگر بدانید بیت کوین چگونه کار می کند، احتمالاً با روش اثبات کار (Proof of Work – (PoW)) آشنا هستید. این مکانیزمی است که اجازه می دهد تراکنش ها در بلوک ها جمع شوند. سپس، این بلوک ها برای ایجاد یک زنجیره بلوکی (بلاکچین) به یکدیگر متصل می شوند.
به طور خاص، ماینرها برای حل یک معمای پیچیده ریاضی با هم رقابت می کنند و هر کسی که اول آن را حل کند، حق اضافه کردن بلوک بعدی به بلاک چین را دارد. اثبات کار یک مکانیسم بسیار قوی برای تسهیل اجماع به روشی غیرمتمرکز ثابت شده است. اما مشکل اینجاست که شامل محاسبات زیادی است. معمایی که ماینرها برای حل آن با هم رقابت می کنند، هدفی جز ایمن نگه داشتن شبکه ندارد.
در این مرحله، ممکن است از خود بپرسید: آیا راه های دیگری برای حفظ اجماع غیرمتمرکز بدون هزینه محاسباتی بالا وجود دارد؟
اینجاست که پای روش اثبات سهام (Proof of Stake – (PoS)) به میان می آید. به زبان ساده می‌توان گفت ایده اصلی این روش این است که شرکت‌کنندگان می‌توانند سکه‌ها را قفل کنند («سهم»شان)، و در فواصل زمانی خاص، پروتکل به‌طور تصادفی این حق را به یکی از آنها اختصاص می‌دهد تا بلاک بعدی را تأیید کند.
به طور معمول، احتمال انتخاب شدن متناسب با مقدار سکه ها است، هر چه تعداد سکه های قفل شده بیشتر باشد، شانس بیشتری وجود دارد.
ارزهایی که می‌توانید استیک کنید:
اتریوم: قبلاً از سیستم PoW استفاده می‌کرد، اتریوم اکنون به سمت PoS می‌رود. به گفته سایت اتریوم، برای اینکه اتریوم را خودتان به اشتراک بگذارید، به حداقل 32 اتریوم نیاز دارید تا اعتباربخش شوید و سپس “مسئول ذخیره داده ها، پردازش تراکنش ها و افزودن بلاک های جدید به بلاک چین خواهید بود.”
کاردانو: سرمایه‌گذاران همچنین می‌توانند ADA (ارز دیجیتال شبکه کاردانو) را به استخرهایی برای کسب جوایز واگذار کنند. کاربران Cardano حتی می توانند استخرهای سهام خود را نیز راه اندازی کنند، با این فرض که دانش فنی ایجاد و مدیریت آن را داشته باشند.
سولانا: SOL نیز می‌تواند به یک استخر سهام سپرده واگذار شود، با این فرض که سرمایه‌گذار از کیف پول دیجیتالی استفاده می‌کند که از آن پشتیبانی می‌کند.
استیکینگ (Staking) در صرافی‌های ارز دیجیتال
استیکینگ از طریق صرافی ارز دیجیتال به این معنی است که رمزارز خود را از طریق صرافی برای استفاده در فرآیند اثبات سهام در دسترس قرار می دهید. در اصل، این روش دارندگان را قادر می‌سازد تا از دارایی‌های رمزنگاری خود که در غیر این صورت در کیف پول کریپتو آنها بیکار می‌ماند، کسب درآمد کنند.
در این رویکرد، صرافی بسیاری از کارها را برای شما انجام می‌دهد تا مجبور نباشید خودتان آن را انجام دهید. اگرچه این امر کاملاً بدون ریسک نیست – شما باید این خطر را داشته باشید که سکه های خود را به صرافی و گره مورد نظر بسپارید.
استیکینگ سرد (Cold Staking) چیست؟
استیکنگ سرد به انجام این فرآیند روی کیف پولی که به اینترنت متصل نیست اشاره دارد. این ممکن است با استفاده از یک کیف پول سخت افزاری انجام شود، البته این کار با استفاده از یک کیف پول نرم افزاری نیز امکان پذیر است. شبکه‌هایی که از سرمایه‌گذاری سرد پشتیبانی می‌کنند، به کاربران اجازه می‌دهند در حالی که به‌طور امن وجوه خود را به‌صورت آفلاین نگه می‌دارند، آنها را به اشتراک بگذارند.
شایان ذکر است که اگر ذینفعان سکه های خود را از انبار سرد خارج کنند، دیگر پاداش دریافت نمی کنند. سرمایه گذاری سرد به ویژه برای سهامداران بزرگی که می خواهند در حین حمایت از شبکه از حداکثر محافظت از سرمایه خود اطمینان حاصل کنند مفید است.
سود استیکینگ (Staking) چگونه محاسبه می‌شود؟
در اینجا پاسخ کوتاهی وجود ندارد. هر شبکه بلاک چین ممکن است از روش متفاوتی برای محاسبه پاداش‌ها استفاده کند. برخی از آنها به صورت بلوک به بلوک تنظیم می شوند و فاکتورهای مختلف را در نظر می گیرند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اعتباردهنده چند سکه دارد
- چه مدت است که اعتباردهنده فعال بوده است
- در مجموع چند سکه در شبکه قرار داده است
- نرخ تورم و عوامل دیگر
برای برخی از شبکه های دیگر، پاداش ها به صورت درصد ثابت تعیین می شود. این جوایز به عنوان نوعی جبران تورم بین اعتباردهندگان توزیع می شود. تورم کاربران را تشویق می‌کند تا سکه‌های خود را به جای نگه داشتن آنها خرج کنند، که ممکن است استفاده از آنها را به عنوان ارز دیجیتال افزایش دهد. اما با استفاده از این مدل، اعتبارسنجی‌ها می‌توانند دقیقاً چه پاداشی را انتظار داشته باشند محاسبه کنند.
یک برنامه پاداش قابل پیش بینی در مقابل یک موقعیت شانسی احتمالی برای دریافت پاداش بلوک، ممکن است برای برخی مطلوب به نظر برسد. و از آنجایی که این اطلاعات عمومی است، ممکن است شرکت کنندگان بیشتری را تشویق کند تا در سهامداری مشارکت کنند.
مزایای استیکینگ (Staking) چیست؟
می‌توان گفت که اولین مزیت از نگاه بسیاری از هولدرهای کریپتو (نگهدارندگان رمز ارزهای دیجیتال) این است که استیکینگ به آنها این فرصت را می‌دهد که به جای اینکه ارزهایشان در کیف پول دیجیتالشان خاک بخورد، دارایی‌شان را به کار گیرند و بتوانند از آنها برای کسب سود استفاده کنند. با توجه به پتانسیل رشد بالای ارزهای دیجیتال این مورد از مهم ترین مزایای Staking محسوب می‌شود.
از جنبه تکنیکی می‌توان گفت که نکته مثبت دیگر این است که ازین طریق به امنیت و کارایی پروژه های بلاکچین کمک می‌شود. شما با قرار دادن دارایی خود، بلاکچین را در برابر حملات مقاوم‌تر کرده و توانایی آن را برای پردازش تراکنش‌ها تقویت می‌کنید. حتی برخی از پروژه ها به شرکت‌کنندگان سهامدار «نشان‌های حاکمیتی» اعطا می‌کنند، به این معنی که در واقع به دارندگان این اجازه را می‌دهد که در تغییرات و ارتقا پروتکل آن ارز در آینده حق ارائه نظر داشته باشند.
در حقیقت شما با استیک کردن ارز مورد نظر خود، نقشی کلیدی را در توسعه آن ایفا کرده و در عین حال از سود آن نیز بهره مند شده اید. و نقطه قوت آخر این است که شما برای stake کردن نیاز به هیچ گونه ابزار خاص نداشته و به سادگی می‌توانید این کار را انجام دهید.
ریسک های استیکینگ (Staking) چیست؟
با وجود همه نکات مثبتی که در بالا ذکر شد باید در نظر داشت که این اقدام کاملا ایمن نیست و مانند هر موضوع دیگری، ریسک های مختص خود را داشته که می‌بایست نسبت به آنها آگاه بود.
- ارزش سهام شما ثابت نیست، از آنجایی که قیمت کریپتو اغلب بسیار در نوسان است، ارزش دارایی‌های شما می‌تواند کاهش یابد، و آن را به تلاشی بسیار کم‌سود تبدیل کند.
- برخی از ارزهای رمزپایه اثبات سهام دارای دوره‌های قفل هستند، به این معنی که برای مدت زمان مشخصی نمی‌توانید به رمز ارز خود دسترسی داشته باشید.
- بسته به رویکردی که در پیش می گیرید، ممکن است لازم باشد ارز دیجیتال خود را به یک صرافی بسپارید تا بتوان آن را به اشتراک گذاشت، که می تواند منجر به خطرات امنیتی شود.
سخن آخر
اثبات سهام و استیکینگ راه های بیشتری را برای هر کسی که مایل به مشارکت در اجماع و حاکمیت بلاک چین است باز می کند. علاوه بر این، راهی کاملاً آسان برای کسب درآمد غیرفعال با نگه داشتن سکه است. همانطور که به طور فزاینده ای به اشتراک گذاری آن آسان تر می شود، موانع ورود به اکوسیستم بلاک چین کمتر می شود.
با این حال، ارزش این را دارد که در نظر داشته باشید که استیکینگ کاملاً بدون خطر نیست. قفل کردن وجوه در یک قرارداد هوشمند مستعد برحی ریسک ها نیز است.
نکته مهم: این مقاله فقط برای مقاصد آموزشی در نظر گرفته شده است و قصد ارائه هیچگونه توصیه مالی و سرمایه گذاری نداشته است. تیم کریپتوفارس مسئولیت هیچ یک از تصمیمات سرمایه گذاری شما را بر عهده نمی گیرد. لطفا قبل از معامله با مشاوران حرفه ای مشورت کنید.
