سازمان مستقل غیرمتمرکز مفهومی جدید در غوغای بلاک چین و ارزهای دیجیتال است که به این زودی ها به پایان نمی رسد. همانطور که افراد بیشتری با فناوری‌های انقلابی در فضای دیجیتال آشنا می‌شوند، پیشرفت‌های جدیدی بر روی این فناوری‌ها نیز ارائه میشود. در چند سال گذشته، صنایع DeFi و NFT سطوح بسیار زیادی از رشد را تجربه کرده‌اند و در حال حاضر، متاورس‌ها و Web3 فناوری‌هایی هستند که فضای دیجیتال را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
هنوز مشخص نیست که این فناوری‌ها ما را به کجا می‌برند، اما ما مطمئن هستیم که ارزش زیادی برایمان دارند. در همگرایی Web3 و NFT، بسیاری از پلتفرم‌ها به دنبال استفاده از فناوری و زیرساخت برای غیرمتمرکزتر کردن، ساختارمندتر و جامعه محورتر کردن اکوسیستم NFT هستند.
DAO (کوتاه شده عبارت “Decentralized Autonomous Organization”) به معنای سازمان مستقل غیرمتمرکز، یکی از اختراعات مهمی است که سیستم های فعلی حاکمیت را به چالش می کشد. استفاده از این مفهوم دیدگاه ما را در مورد نحوه اداره سازمان‌ها و سیستم‌ها تغییر می دهد و به این ایده که شکل بهینه حکمرانی، ارتباطی با ساختارهای سلسله مراتبی ندارد اعتبار بیشتری می‌دهد.
با وجود مشکل اصلی که رشد سازمان‌ها را محدود می‌کند و مانع از این میشود که افراد احساس کنند عضوی از یک تیم هستند، می‌توانید ببینید که چرا نیاز به سازمان‌های غیرمتمرکز که مشارکت اجتماعی را تقویت می‌کنند بسیار مهم است.
اگر به شما فرصت داده شود، آیا چیزی هست که بخواهید در سازمان فعلی خود تغییر دهید؟ رهبری؟ ساختار؟ سیستم پرداخت؟ اگر سازمان فعلی شما بتواند با کاهش اختلاف بین مدیران و کارکنان، به شما کمک کند که عضوی معتبرتر از تیم باشید، چه؟ یا بهتر است بگوییم: اگر بخشی از حاکمیت سازمان خود باشید چه؟ بنظر جالب می آید؟ این چیزی است که ما در اینجا تحت عنوان “سازمان مستقل غیرمتمرکز” به آن خواهیم پرداخت.
مفهوم DAO ها
از نام آن به تنهایی، احتمالاً نتوانید به خوبی چیستی یک سازمان مستقل غیرمتمرکز را درک کنید. DAO سازمانی است که بر یک مأموریت خاص متمرکز است و اعضای آن با هماهنگی و بر اساس مجموعه قوانین مشترک کدگذاری شده بر روی یک بلاک چین فعالیت می کنند. هدف اصلی سازمان مستقل غیرمتمرکز کمک به ریشه کن کردن یک مشکل مهم در بسیاری از سازمان های متعارف است. و آن چیزی نیست جز مشکل “رئیس-مرئوس”.
با پیوستن هر فرد جدید به تیم، مسلماً تفاوت هایی در علایق، اولویت ها و اهداف وجود خواهد داشت. این امر اغلب منجر به انتخاب های خودخواهانه طرفین می شود. DAO ها از این مشکل جلوگیری می کنند و نیاز به رهبری متمرکز را از بین می برند.
چند معیار وجود دارد که یک شرکت قبل از اینکه بتواند به عنوان یک سازمان مستقل غیرمتمرکز در نظر گرفته شود باید رعایت کند. قوانین و سیاست‌های حاکم باید به‌عنوان یک قرارداد هوشمند روی یک بلاک چین تنظیم شوند که این امر به از بین بردن نیاز به یک مرجع مرکزی، کمک می‌کند و نیز از تصمیم هر طرفی که در راستای هدف اولیه سازمان نیست، جلوگیری می‌کند. خزانه سازمان باید فقط با رضایت کل گروه یا حداقل درصدی از پیش تعریف شده، قابل دسترسی باشد.
تاریخچه مختصری از مفهوم سازمان مستقل غیرمتمرکز
اولین کاربرد DAO ها، به این دلیل که ذینفعان یک اقدام پیشگیرانه استاندارد را اعمال نکردند، خوب پیش نرفت. اولین DAO که در اوایل سال 2016 ایجاد شد، The DAO نامیده شد. The DAO یک چارچوب متن باز بود که بر سرمایه داری خطرپذیر متمرکز بود و توانست خیلی سریع به موفقیت برسد، به طوری که به ارزش بیش از 250 میلیون دلار اتر (ETH) دست یافت. توجه داشته باشید که ETH در این زمان حدود 20 دلار قیمت داشت.
این موفقیت بزرگ دیری نپایید، زیرا یک حمله باعث شد که DAO با از دست دادن تقریباً 3.6 میلیون ETH در اواسط سال 2016 متزلزل شود. از آن زمان، چندین بار اقداماتی در جهت اجرای یک DAO موفق انجام شده است. موفقیت یک DAO در قدرت قرارداد هوشمند آن نهفته است. به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، باید زمانی را صرف بررسی کد منبع باز قرارداد هوشمند کنید تا هر گونه مورد غیرعادی را بررسی کنید.
DAO چگونه کار می کند؟
هر سازمان مستقل غیرمتمرکز بر سه چیز اصلی استوار است:
- قراردادهای هوشمند درگیر
- مجموعه قوانین شناخته شده برای همه اعضا.
- توکنی که می تواند در سیستم برای پاداش خرج شود.
قرارداد هوشمند قوانین و مقررات DAO، فهرستی از اعضای آن، میزان سرمایه گذاری، اکثریت سهامداران، گردش کار و مکانیسم پاداش را در بر می گیرد. هر گونه ارتقاء به رای همه اعضای خود نیز نیاز دارد، بنابراین مهم است که از همان ابتدا آن را به درستی انجام دهید.
یک توکن رمزگذاری شده در قرارداد هوشمند مدنظر گرفته میشود. این توکن در تخصیص حقوق و مشوق ها به اعضای سازمان مفید است. DAO همه را در ماموریت خود درگیر می کند، اما اعضا بر اساس مقادیر ورودی متفاوت، به سطوح مختلفی از مزایا دسترسی دارند.
مزایای استفاده از DAO:
- ساختار مستقل DAO ها باعث میشود بتوانیم آنها را با شفافیت تشریح کنیم. مفهوم تمرکززدایی اعتماد را تقویت کرده است و با DAO ها، دیگر لازم نیست نگران افراد باشید که آیا انگیزه پنهانی و پشت پرده ای وجود دارد یا خیر. معیاری که همه بر اساس آن قضاوت می‌شوند، قرارداد هوشمند است و هر تراکنش به‌طور تغییرناپذیر در بلاک چین ثبت میشود.
- پذیرش نوآوری‌ها بدون هیچ مرجع مرکزی باعث میشود تا دیگر نیازی به فرآیندهای طولانی و دشوار نباشد. با DAO ها، نوآوری ها برای رسیدن به آنهایی که قدرت تصمیم گیری دارند، نیازی به عبور از سلسله مراتب مختلف ندارند. هرکسی می‌تواند پیشنهاد بدهد، و این واقعیت که پیشنهادها با صرف هزینه امکان ارائه دارند، موجب میشود تا ایده‌های خوب تحقیق شده و فکر شده‌تر، مطرح شوند، نه فقط نظرات تصادفی و مبهم.
- DAO ها مشکل رئیس-مرئوس را حل می کنند. هیچ بازی قدرتی وجود ندارد زیرا اعضا خود را به یک اندازه مسئول پیشرفت سازمان می دانند. همه مسئول جهت گیری سازمان هستند و اگر قرار است در مسیر تغییری ایجاد شود، باید با رضایت همه افراد حاضر در سازمان صورت گیرد.
معایب استفاده از DAO:
- عیب اصلی DAO این است که نیاز به مشارکت همه دارد. (گرچه این امر شاید یک مزیت به نظر بیاید) مواقعی وجود دارد که کدهای نوشته شده برای قراردادهای هوشمند دارای باگ هستند، که میبایست اصلاح شوند اما از طرفی جلب موافقت کل سازمان با چگونگی اصلاح این مسائل ممکن است به یک فرآیند زمان بر تبدیل شود. دانستن این موضوع که هکرها با صرف زمان کافی می توانند کارآمدتر عمل کنند، می تواند مشکلات بزرگی ایجاد کند.
- زمینه قانونی برای DAO ها هنوز تابع چارچوب های نظارتی کشورهای مختلف است. از آنجایی که مفهوم سازمان مستقل غیرمتمرکز به خودی خود محدود به مرزها نیست، احتمال زیادی برای مواجهه با پرونده های قضایی متعدد از سوی شهرها و کشورهای مختلف وجود دارد. این مانعی است که هنوز برطرف نشده است.
نمونه هایی از موارد استفاده از مفهوم سازمان مستقل غیرمتمرکز
Faith Tribe
Faith Tribe یک پلت فرم طراحی منبع باز است که به طور ویژه ساخته شده است تا به خلاقان مد هم در دنیای متاورس و هم دنیای فیزیکی، امکان نظر دهی بدهد. این اولین پلت فرم کاملا غیر متمرکز برای خلاقان مد است و متعلق به تمام جامعه است.
ایده کلی NFT ها به هنر مربوط می شود، بنابراین Faith Tribe به دنبال تغییر روایت طراحی مد با کمک به رشد Web3 است و در عین حال یک اکوسیستم اقتصادی مقرون به صرفه ایجاد می کند.
بازار جهانی پوشاک مد تقریباً 3 تریلیون دلار است و 15 درصد آن بدون برند است. با توجه به اینکه Millenials و Gen Z علاقه سرسختانه ای به مد نشان می دهند، Faith Tribe به دنبال این است که از تعامل خود با متاورس برای جلب برندهای بیشتر در کانون توجه بدون کمک واسطه استفاده کند.
Gains Associates
یکی دیگر از نمونه های عالی، Gains Associates است. Gains Associates یک صندوق سرمایه‌گذاری غیرمتمرکز است که از یک DAO برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و پروژه‌های موجود در فضای بلاک چین به روشی شفاف استفاده می‌کند. سازمان این کار را با به اشتراک گذاشتن اخبار، بینش ها و نظرات با جامعه و همفکری آنان انجام می دهد و هدف اصلی آن توسعه استعداد و دانشی قوی در رابطه با سرمایه گذاری در صنعت است.
Paragen
یک نمونه فوق العاده از DAO که به عنوان سکوی راه اندازی پروژه استفاده می شود، Paragen است. این سازمان بر کمک به پروژه‌ها در مراحل مقدماتی قبل از راه‌اندازی تمرکز دارد. از بازاریابی گرفته تا استراتژی، تا توسعه فنی عمیق، Paragen پشتیبانی مشاوره ای جامع را در طول چرخه پروژه ارائه می دهد.
Paragen همچنین با جستجوی استعدادها موجب رشد پروژه ها میشود. آنها به راه اندازی پروژه ها کمک می کنند. از طریق فرآیند غربالگری دقیق و مقالات تحقیقاتی پیچیده، اعضا می توانند به پروژه های ایمن در یک مرکز واحد دسترسی داشته باشند.
Tangible
Tangible نمونه جالبی از انواع مشکلاتی است که می توان با استفاده از مدل DAO حل کرد. دارایی های ملموس دنیای واقعی مانند شراب، طلا و املاک و مستغلات را حفظ می کند و NFT هایی را که نشان دهنده دارایی فیزیکی هستند، ضرب می کند. این NFTها در بازار خود که قرار است در آینده نزدیک راه اندازی شود، قابل معامله خواهند بود. این امکان نقدینگی عمیق فوری را برای دارایی هایی فراهم می کند که به طور سنتی برای تجارت دست و پا گیر بوده اند.
بازی ها و DAO
در سال 2021، بازی های بلاک چین با نرخ بالای پذیرش، جهان را غافلگیر کرد. اینکه بتوانید یک بازی را انجام دهید و از آن در بلاکچین سود کسب کنید بسیار خوب است، اما انجام یک بازی که از مزایای DAO برای جامعه خود استفاده می کند حتی بهتر است.
یکی از این پلتفرم‌ها برای ارائه این بازی‌ها Nest Arcade است. Nest Arcade یک برنامه بازی برای کسب درآمد در بلاک چین است. هدف این پروژه تسریع گسترده پذیرش فناوری بلاک چین از طریق کمک یک برنامه کاربردی ساده است که بازی‌های مختلفی را ارائه می‌دهد که اعضای جامعه می‌توانند از بین آنها انتخاب کرده و بازی کنند.
با استفاده از Nest Arcade، بازیکنان می‌توانند از طریق استفاده از NFT و بازی با آنها برای کسب درآمد، صاحب شخصیت‌های درون بازی خود شوند. بازیکنان از بازی در پلتفرم Nest Arcade از طریق توکن SPL که واحد پول پروژه است، و همچنین از طریق Solana (بلاک چینی که روی آن ساخته شده است) جوایزی دریافت خواهند کرد.
اگرچه رشد DAO تحت الشعاع NFT ها و مدل های مختلف بازی برای کسب درآمد قرار گرفته است، آنها در سکوت نسبی رشد قابل توجهی داشته اند و بسیاری از آنها شاهد مشارکت قابل توجه سرمایه گذاران بوده اند. DAO های بازی بخش عمده ای از اکوسیستم DAO هستند که سرمایه گذاری زیادی از صندوق های VC دریافت کرده اند.
سازمان مستقل غیرمتمرکز در آینده
سازمان های سنتی و کلیشه‌ای شاهد نقص های زیادی بوده‌اند، حتی بیش از آنچه تصور می‌شده است و همه‌گیری COVID-19 ما را با کارگران زیادی روبرو کرده است که حاضر نیستند به مشاغل قبلی خود بازگردند زیرا احساس سو استفاده می‌کنند و هیچ حقی برای حرف زدن و اظهار نظر ندارند. مشخص نیست که سیستم های سنتی تغییر خواهند کرد یا اینکه چه زمانی تغییر خواهند کرد، اما DAO ها مسیر روشنی را برای شرایط کاری بهتر و مدیریت کارکنان نشان داده اند.
دو مدل منحصر به فرد برای DAOها، عضویت مبتنی بر توکن و عضویت مبتنی بر سهم هستند، و هر دوی آنها انگیزه‌های تیم محور دارند. به این دلایل و بسیاری موارد دیگر، مفهوم تمرکز زدایی به حاکمیت خصوصی و دولتی متولد شده است.
سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز در پروژه‌هایی مانند Dash، Digix و حتی BitShares استفاده شده‌اند. همانطور که ویتالیک بوترین، یکی از بنیانگذاران اتریوم، بیان کرد، اکثر شرکت ها احتمالاً سیستم DAO را خریداری می کنند زیرا به کاهش هزینه های عملیاتی و بهبود وضعیت مالی این شرکت ها کمک می کند.
